วิชาการ ด้าน mycotoxin
ปัจจัยที่ส่งเสริมการเจริญเติบโตของเชื้อราและการผลิตสารพิษในฤดูฝน
ฤดูฝนนำมาซึ่งความชื้นและสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการเจริญเติบโตของเชื้อรา ซึ่งส่งผลให้เกิดปัญหาสารพิษจากเชื้อรา ในสัตว์เลี้ยงอย่างรุนแรง ปัจจัยหลักที่ส่งเสริมการเจริญเติบโตของเชื้อราและการผลิตสารพิษในช่วงฤดูฝน ได้แก่
1. ความชื้นและความชื้นสัมพัทธ์
ความชื้นมีบทบาทสำคัญในการเจริญเติบโตของเชื้อรา สปอร์ของเชื้อราต้องการความชื้นสัมพัทธ์สูงประมาณ 80-100% เพื่อการขยายเซลล์และการเจริญเติบโต ในช่วงฤดูฝน ความชื้นในอากาศสูงขึ้นอย่างมาก สร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตของเชื้อรา
2. อุณหภูมิ
เชื้อราและยีสต์เจริญเติบโตได้ดีที่สุดที่อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการผลิตสารพิษคือ 25-35 องศาเซลเซียส ในช่วงฤดูฝน อุณหภูมิโดยทั่วไปอยู่ในช่วงที่เหมาะสมนี้ ทำให้เชื้อรา สามารถผลิตสารพิษได้อย่างมีประสิทธิภาพ
3. ความเข้มข้นของก๊าซออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์
หากปริมาณของก๊าซออกซิเจนลดลง หรือปริมาณของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มขึ้น จะส่งผลให้การเจริญเติบโตของเชื้อราลดลง และปริมาณของสารพิษจากเชื้อราที่ถูกสร้างขึ้นก็จะลดลงเช่นกัน
4. ระดับ pH
เชื้อราจะสามารถเจริญเติบโตได้ดีในสภาพแวดล้อมที่มีค่า pH 4-6 หากอาหารและวัตถุดิบอาหารสัตว์มีค่าความเป็นกรด-ด่างที่เหมาะสม จะส่งผลให้เชื้อรา มีโอกาสเจริญเติบโตและสร้างสารพิษได้เร็วยิ่งขึ้น
5. ปัจจัยอื่นๆ
นอกจากปัจจัยหลักเหล่านี้แล้ว ยังมีปัจจัยอื่นๆ ที่สามารถส่งเสริมการเจริญเติบโตของเชื้อราและการผลิตสารพิษในช่วงฤดูฝน ได้แก่
- การจัดเก็บอาหาร: อาหารที่เก็บไว้ในสภาพแวดล้อมที่ร้อนและชื้นเป็นแหล่งเพาะเชื้อรา รวมไปถึงสารพิษจากเชื้อราให้มีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
- การจัดการของเสีย: ของเสียภายในฟาร์มและอาหารเหลือค้างเป็นอีกจุดเสี่ยงสำคัญที่พบปริมาณของเชื้อรามากที่สุด ดังนั้นควรกำจัดออกให้หมด และทำความสะอาดรางอาหารเป็นประจำ
- การระบายอากาศ: การระบายอากาศที่ไม่ดีสามารถเพิ่มความชื้นและความชื้นสัมพัทธ์ในพื้นที่ ซึ่งเอื้อต่อการเจริญเติบโตของเชื้อรา
การเข้าใจปัจจัยเหล่านี้และการดำเนินมาตรการป้องกันที่เหมาะสมมีความสำคัญอย่างยิ่งในการลดความเสี่ยงของการเกิดสารพิษจากเชื้อราในสัตว์เลี้ยงในช่วงฤดูฝน